Zondag bereikte singer-songwriter Billy Joe Shaver de leeftijd van 81 jaar. Dat is gezien ’s mans levenswandel geen klein wonder, maar het achtste wereldwonder. Shaver overleefde al een aanslag op zijn leven toen hij nog geboren moest worden en ook de acht decennia daarna waren allesbehalve rimpelloos. Al had de Texaan daar ook zelf de (drievingerige) hand in, door zichzelf om zeep proberen te helpen met drugs, alcohol of een pistool. Een liedschrijver die zeer werd gewaardeerd door Elvis, Cash en Dylan, op hoge leeftijd nog een nieuwe carrière begon in Hollywood en Jezus omarmde – maar daarna als bejaarde nog wel vervelende vent in de kroeg door zijn hoofd schoot. En daar ook weer doodleuk een liedje over maakte. Maak kennis met Billy Joe Shaver, wiens levensverhaal minstens zo goed is als zijn muziek.
Vandaag het eerste deel.
Heel mooi dat Willem Bijkerk (artiestennaam Waylon) een lans heeft gebroken voor Outlaw Country, de substroming die vanaf de jaren zeventig een tegenwicht bood aan de overgeproduceerde countrymuziek uit Nashville die als aalgladde paling de Amerikaanse radio- en tv-zenders uit glibberde en de hersens van miljoenen Amerikanen verweekte.
Wel jammer dat Billy Joe Shaver er naast Johnny Cash, Kris Kristofferson, Willie Nelson en Waylon Jennings zo bekaaid vanaf komt.
Shaver stond namelijk niet aan de wieg van deze nieuwe stroming, maar was zo ongeveer de verwekker ervan. De plaat Honky Tonk Heroes (1973) van Waylon Jennings is volgens kenners de eerste echte outlaw country-plaat die alles veranderde. Op één na werden alle liedjes geschreven door Shaver.
Hoe die legendarische plaat tot stand kwam is trouwens een prachtig verhaal.
Zoals Shavers hele leven aan elkaar hangt van verhalen die te mooi zijn om nog voor geloofwaardig door te gaan. Ware het niet dat ze allen waargebeurd zijn.
Des te meer je over de man leest hoe duizelingwekkender en veelomvattender het wordt. Waar in hemelsnaam te beginnen?
Bijna vermoord voor zijn geboorte
Bij zijn geboorte dan maar.
Hij had wel een valse start, zou je kunnen zeggen. Of zoals Shaver het zelf, vrij onderkoeld, zegt: “Mijn vader probeerde me te vermoorden toen ik nog niet was geboren. Hij schopte en sloeg mijn moeder zo hard dat hij haar voor dood achterliet. Toen ze haar vonden, zat er nog wat leven in haar buik. Een maand later kwam ik eruit.” Dat gebeurde in Corsicana, Texas, een stadje onder Dallas.
Te zeggen dat zijn moeder Victory blij of opgelucht was nadat haar kind nog gezond ter wereld was gekomen, zou iets te veel Nashville zijn. Bovendien had ze al gezegd: “Als het een jongen is, ben ik weg.”
Dat moet haar worden nagegeven, ze hield woord. Mam woonde en werkte in Waco (50 mijl ten oosten van Corsicana) en was zelden thuis. Billy Joe werd opgevoed door zijn grootouders. Hij las graag gedichten en raakte dankzij de radio in de ban van countrymuziek. Op zijn achtste glipte hij ’s avonds een keer uit huis, liep blootvoets een paar kilometer om een optreden te zien. Omdat hij zo klein was klom Billy Joe in een paal om de muzikanten beter te kunnen zien. Toen besteeg Hank Williams het podium. Tijdens zijn optreden keek Williams een paar keer indringend naar het jochie, die niet wist wat hem overkwam. “Hij stond daar voor mij te zingen en ik werd aangestoken. Thuis kreeg ik een enorm pak slaag van mijn oma, maar ik wist wat mij te doen stond.”
Toen zijn oma stierf trok Billy Joe weer in bij zijn moeder en haar nieuwe man. Het leven werd rauwer, al was Billy Joe ook geen lieverdje en bovendien stronteigenwijs. Hij voelde zich altijd al anders. Geen outlaw, maar een outcast. Zijn lerares Engels ontdekte zijn poëtische talent. “Je kunt er altijd op terugvallen,” had ze nog tegen gezegd, toen hij na groep 8 de school verliet om bij te dragen in de kost. Hij moest onder meer zijn ooms helpen bij het katoenplukken. Zij mishandelen hem ook, omdat ze vonden dat hij hen te veel aan zijn vader deed denken.
Op zijn zeventiende vluchtte Billy Joe het leger in.
Kort na zijn diensttijd probeerde hij geld te verdienen als rodeo cowboy (zonder succes) en werkte hij in een houtzagerij. Dat werd ook geen succes. De mouw van zijn rechterarm kwam in een zaagmachine. Toen Shaver zich losrukte bleken zijn middel- en wijsvinger te zijn verdwenen.
Hij vond ze op de grond en reed er snel mee naar de huisarts, omdat hij kort daarvoor had gelezen dat ze die vingers er in Japan gewoon weer aan naaien. De huisarts kon hem niet helpen, maar de assistente vroeg of zij die vingers mocht houden. Shaver was zo perplex en onder de indruk van haar schoonheid dat hij ermee instemde. Maar toen Shaver in 2018 -ruim een halve eeuw later- te gast was in de Netflix-serie Norm MacDonald Has a Show zei Shaver desgevraagd dat hij zijn vingers toch wel heel graag weer terug wilde hebben. Voor zover bekend heeft hij ze nog steeds niet terug.
Het missen van die twee ogenschijnlijk vrij essentiële vingers vond hij geen beletsel om een carrière in de muziek na te streven.
(Wordt vervolgd)
Vind je deze tekst de moeite waard? Je kunt jouw waardering ook laten blijken met een kleine bijdrage.