Natuurijsschaatskoorts

9-2-2021

Ben jij ook al bevangen door de ijskoorts?

Omdat ik door de lokroep van het natuurijs nu minder tijd heb voor het schrijven van een weblog, maak ik je graag even warm met dit verhaal dat ik tijdens de vorige natuurijstijd (in maart 2018) bij elkaar schreef, fotografeerde en schaatste.
Het is een van de leukste reportages die ik de afgelopen jaren heb gemaakt en zo krijg je meteen een idee hoe gek ik ben.

Op natuurijs.

In het spoor van de ijsfluisteraars

Al ruim 25 jaar behoren Yldau Dijkstra en Marten Imelman tot de eersten die het natuurijs verkennen. Met prikstok, ijspriemen, touw en veel knowhow komen zij –plus nog wat fanaten- bijna elke winter aan hun trekken.

Vandaag wordt alweer de negende schaatsdag op rij voor Yldau (49), geboren Groningse met Friese wortels, wonend in Drenthe. “Ik heb zaterdag een cursus in Utrecht. Maar als ik om 8.00 uur bij de Weerribben ben, kan ik eerst nog even een uur schaatsen.” Lachend: “Een psychiater zou mij wel obsessief noemen.”

En voor de goede orde: dit is alweer de tweede schaatsperiode van 2018. Toen drie weken geleden de rest van natuurijsminnend Nederland nog eens mokkend de minimale vorstcijfers bekeek, gingen de alarmbellen al af in het whatsapp-groepje Natuurijs, bestaande uit negen natuurijsgekken. Waaronder ikzelf, zei de verslaggever/gek.

Atypisch appgroepje van natuurijsgekken

Het is een atypisch appgroepje, want het komt hooguit één maand per jaar tot leven. Kortstondig en heftig. Zo ook op vrijdagochtend 9 februari als Marten een filmpje in de groep gooit. Marten, de officieuze ijsburgemeester van het Paterswoldsemeer, spreekt tot ons, glijdend op dun en onheilspellend krakend ijs: “waarschijnlijk de enige dag van dit jaar dat dit kan.”
Yldau ziet het filmpje en wordt toch wat onrustig. Ze is namelijk met haar ouders (77 en 79 jaar) op schaats- en langlaufvakantie in Inzell.
De Fear Of Missing Out (FOMO) is een van de ziektebeelden van de ijskoortslijder. Onze gedachten waren deze week dan ook af en toe bij onze schaatsvriend Ugo, die met zijn gezin op wintersport was – de arme drommel.

Yldau had dat toch beter gepland. Na een wel erg snelle terugreis naar Nederland kon ze de volgende dag meteen het ijs op. Voor de dooi weer inzette. De leden van het appgroepje namen afscheid met de gebruikelijke woorden: “Tot volgend jaar, hopelijk.”

De Russische beer

En toen denderde de Russische beer het land binnen. De appgroep kookte over. Al vorige week donderdag verkende Marten het ijs van het Paterswoldsemeer, bijgestaan door Yldau en Sandra Lijbrink. Jawel, de dames zijn sterk vertegenwoordigd in deze tak van sport.

Maar noem het geen waaghalzerij. Tot de standaarduitrusting van de eerste schaatsers behoren een lang touw, twee in elkaar gestoken ijspriemen met een elastisch draad die als een ketting om de nek hangen en waarmee je jezelf uit een wak kunt trekken, een prikstok, heel veel ervaring en gezond verstand. Met de prikstok boeken zij meter voor meter terreinwinst. Yldau: “We doen dit nu ruim 25 jaar en ik ben – even afkloppen- nog nooit door het ijs gezakt en Marten nog maar één keer.”

Dan maar even wat minder inkomen

Dat de meeste leden van het appgroepje zzp’ers zijn is geen toeval. Eigenlijk moet alles wijken voor het ijs. Yldau is projectleider van een bewegingsstimuleringsproject voor ouderen en heeft een acupunctuurpraktijk. Dan maar even wat minder inkomsten deze week. “En mijn tandarts in Apeldoorn heb ik ook afgezegd.”
Marten kon niet onder een aantal afspraken uit, dus staat hij al de hele week voor dag en dauw op om in de vroege ochtend toch nog aan zijn gerief te komen. Meestal vooraf gegaan door een appje: ‘Ik ben om 7.30 uur op het P-meer, wie zie ik daar?’

Yldau moet uit Bovensmilde komen en sluit zich meestal iets later bij hem aan. “Ik ben helemaal geen ochtendmens, maar tijdens deze schaatsdagen spring ik uit bed.”
Waarom ze er zoveel energie van krijgt? “Schaatsen op natuurijs heeft voor mij alles. Het bewegen, de natuur. Op het ijs kom ik helemaal tot mijn recht.”

Uit de kast gekomen

Vorige week besloten Yldau en Marten maar eens uit de kast te komen. Ze begonnen een YouTube-kanaal IJsfluisteraar Groningen met ‘inspirerende en educatieve filmpjes’ en waren nog diezelfde avond te gast (en werden door de presentator voor gek verklaard) op TV Noord.
Door alle aandacht voor het Paterswoldsemeer (zelfs op het Acht Uur Journaal) waagde al snel Jan en alleman zich op het ijs, terwijl het op veel plekken nog onveilig was. Getuige ook het filmpje van Yldau waarbij Marten een schaatser uit een wak trekt.

“Doordat wij ons zo manifesteren voel je ook een soort verantwoordelijkheid,” zegt Yldau terwijl ze samen met Marten op donderdagochtend het ijs verkennen en met takken een aantal wakken markeren. Even later roept ze een jongetje terug van hooguit negen jaar dat in zijn eentje lukraak de ijsvlakte op schaatst.
“Maar dat moet je ook loslaten,” zegt Yldau later. “Uiteindelijk is iedereen die het ijs op gaat voor zichzelf verantwoordelijk. En ik wil ook op andere plekken schaatsen.” En dat doet ze: in Baflo, Mensingeweer, op het Andelstermaar, het Rasquerdermaar en een ven bij het Schildmeer.
En net heeft de ijsfluisteraar ook alweer een werkafspraak van vanmiddag verplaatst zodat ze eerst nog even in Garnwerd het ijs van het Reitdiep kan testen. Jubelend meldt ze het in de appgroep. ‘Morgen naar Zoutkamp. Wie gaat er mee?’ Na het weekeinde doen we wel weer normaal.

PS: En toen pakte ik de Wak Wisseltrofee

Op de dag dat het verhaal werd gepubliceerd schaatsten we met dit mooie groepje (zie foto hieronder) van Garnwerd naar Zoutkamp over zandijs. Op de terugtocht veroverde ik ook nog de niet zo felbegeerde Wak Wisseltrofee door op het Winsumerdiep door het ijs te zakken. Toch ga ik weer het natuurijs op.

We zijn blijkbaar niet de enigen die aan de schaatskoorts lijden. Vanavond (dinsdag 9-2) is Marten weer te gast op RTV Noord.

PPS: Ik krijg zojuist door dat ik de wisseltrofee ben kwijtgeraakt. Toch ga ik weer het natuurijs op.