Herinneringen aan Bibian Mentel

En waarom je jouw hart beter tijdig laat spreken

13-3-2021

Als twintiger was ik jarenlang zeer actief in het snowboardwereldje: als snowboarder, gediplomeerd snowboardleraar en beginnend journalist/fotograaf.

Er was in het snowboarden een duidelijke tweedeling tussen de alpine-snowboarders en de freestylers. Ik was ook een fanatieke skateboarder en voelde mij het meeste aangetrokken tot die laatste groep.

Kamikazepiloten met punkharen

De freestylers waren vaak kamikazepiloten op een plank, veel kwajongens met punkharen en ADHD (al heette dat toen nog niet zo). Ze droegen zulke wijde broeken dat je er met twee personen in paste.

Ik had een paardenstaart en moest het niet van mijn verfijnde techniek hebben, maar van mijn lef, incasseringsvermogen en fanatisme. Daarmee eindigde ik bij wedstrijden meestal ergens in de subtop.

De enige wedstrijd won ik per ongeluk

De enige wedstrijd die ik ooit won was het O’Neill Snowboard Festival op de borstelbaan in Huizen en dat was eigenlijk per ongeluk. De schans waarvan ik me moest lanceren om over een auto te springen was namelijk ongemerkt naar voren verschoven waardoor de punt van mijn board tegen de auto kwam, ik een salto voorover over de auto maakte, wonderwel redelijk goed landde en onder luid gejoel beneden arriveerde.

Op de foto zie je linksboven de poster van die wedstrijd.

Bibian Mentel IM

De reden dat ik deze foto plaats is de meid links op de foto: Bibian. Slimme, mooie meid, gulle lach.

Beschaafde meid tussen kwajongens

Zij had een paar jaar eerder in 1993 haar entree gemaakt in dat druistige kwajongenswereldje en ze viel vooral op omdat ze zo enorm beschaafd was. Ze praatte als een rechtenstudente – en dat was ze ook.

Die zou snel weer vertrekken, was de verwachting. Maar meteen bij haar eerste Nederlands Kampioenschap werd Bibian tweede, wat ook niet alles zegt met slechts een handjevol deelnemers.

Maar belangrijker: zodra Bibian op de plank stond straalde ze puur geluk uit. Misschien heb je ook ooit dat geluksgevoel mogen ervaren, maar snowboarden in verse sneeuw is pure euforie. Bibian raakte zelfs zo verslaafd aan dat gevoel dat ze besloot ernaar te luisteren.

Ze wist: snowboarden gaat mij veel meer geven dan een afgeronde rechtenstudie.

Bibian deed iets wat ik niet durfde

We zijn beiden van 1972, waren tegelijk aan een studie begonnen, maar Bibian deed iets wat ik niet durfde: ze stopte met haar studie omdat ze hele winters in de Alpen wilde zijn. Ze gaf daar les, werd steeds beter, reeg de nationale titels aaneen, won continental cups en deed mee aan de worldcup.

Ze leefde haar gedroomde leven.

Kwaadaardige tumor

Dat werd in 2000 wreed verstoord toen een kwaadaardige tumor in haar scheenbeen werd ontdekt.

Hoe Bibian daarop reageerde was hoogst uitzonderlijk.

Toen haar rechteronderbeen werd geamputeerd zei de arts dat ze nooit meer zou kunnen snowboarden. Bibian dacht daar anders over en zeven maanden later werd ze opnieuw Nederlands kampioen bij het valide snowboarden.

Het nieuwe onderdeel snowboardcross paste goed bij haar karakter.

Ongeëvenaarde vechtersmentaliteit

Die keurige meid bleek te beschikken over een ongeëvenaarde vechtersmentaliteit. Ik ken geen andere Nederlandse atleet die zoveel tegenslag heeft overwonnen.

Vijftien keer zou de ziekte terugkomen en telkens ging Bibian de strijd aan.

Dat is al nauwelijks te bevatten, maar ondertussen was ze als paralympische sporter praktisch onverslaanbaar.

Drie keer paralympisch kampioen

Tussen de kuren, behandelingen en herstelperiodes door werd Bibian drie keer paralympisch en vier keer wereldkampioen.

Ze richtte de Mentelity Foundation op die kinderen en jongeren met een fysieke en mentale uitdaging helpt.

Bibian groeide uit tot een inspirerend boegbeeld.

Dat blijkt wel uit de reacties op het nieuwsbericht vorige week dat ze is uitbehandeld nu de uitzaaiingen ook haar hersenen hebben bereikt.

Bibian (48) is uitbehandeld, maar vooral dankbaar

Bibian zal niet ouder dan 48 worden.

Is ze verbitterd of verdrietig? Nee, vooral dankbaar, las ik in Trouw. “Ik mag niet klagen,” zei ze dinsdag op een seminar over winnaarsmentaliteit. “Waarom ik zo straal? Het is zo lief hoe iedereen over me spreekt. Het is toch waanzinnig dat ik dit in levende lijve mag meemaken? Meestal komen die verhalen pas nadat je bent overleden. Meestal worden alle mooie dingen pas na iemands overlijden gezegd. Ik ben in de bevoorrechte positie om het mee te krijgen.”

Je hoort of leest het helaas maar al te vaak nadat iemand is overleden: ‘Ik heb er zo’n spijt van dat we nooit goed afscheid hebben genomen.’

Of: ‘Had ik maar laten weten hoeveel ik hem/haar waardeerde’.

Ik wilde niet door spijt worden verteerd

Ik herken het maar al te goed. Wij spraken thuis zelden over onze diepste gevoelens. Het is niet gebruikelijk in onze familie en in de kop van Noord-Holland.

Maar toen mijn moeder vorig jaar naar het hospice verhuisde voor haar laatste levensfase, wilde ik niet door die spijt worden verteerd. Dus nam ik uitgebreid de tijd om op te schrijven hoeveel ze - ondanks onze verschillen en onenigheden - voor mij betekende.

Ondertussen had ik ook al reacties van vrienden en familie ontvangen en hun liefdevolle woorden en herinneringen voegde ik toe aan de mijne.

Woorden die normaliter vooral bij de uitvaart worden uitgesproken, als de overledene ze niet meer kan horen.

Terwijl veel mensen op hun sterfbed er een moord voor zouden doen.

Hemmingway las z'n IM's, met champagne

Schrijver Ernest Hemmingway had de mazzel dat hij in 1954 per abuis dood was verklaard na een vliegtuigongeluk. Naar verluidt las hij tijdens zijn herstelperiode met veel plezier elke ochtend zijn In Memoriams en necrologieën, met een glas champagne.

Mijn moeder wilde ook graag weten hoe ik haar zou herdenken.

Kort voor haar overlijden las ik mijn In Memoriam aan haar voor en ik kan je verzekeren: het gevoel van troost en verlichting voor zowel de gever als ontvanger is ongeëvenaard.

Doop de pen in je hart en schrijf

Het is niet moeilijk: ga zitten, doop de pen in je hart en schrijf.

En Bibian, je zal dit hoogstwaarschijnlijk niet lezen, maar er zijn weinig mensen voor wie ik zoveel bewondering heb als voor jou.

Je bent groots.

Naschrift: Maar daarna moest ik dit gesprek met Humberto Tan nog zien. Ik ben er nog stil van, zo tranentrekkend mooi en leerzaam. Zelden zo'n krachtige vrouw gezien.